Badania naukowe
DHA…
…wpływa na prawidłowy rozwój układu nerwowego dziecka
W badaniach dowiedziono, że wysoka koncentracja DHA w fosfolipidach błonowych poprawia czynność, przeżywalność oraz plastyczność komórek nerowowych (neuronów), natomiast zbyt mała podaż DHA jest jednym z powodów obniżenia zdolności poznawczych oraz powstawania chorób psychicznych i neurodegeneracyjnych.* DHA chroni również neurony przed apoptozą, czyli „śmiercią komórkową” wywołaną stresem oksydacyjnym.2
Dlatego właściwa podaż DHA przez matkę w okresie ciąży oraz karmienia piersią jest niezbędna aby zachować prawidłowy rozwój dziecka na poziomie komórkowym (neuronowym), a w konsekwencji zapewnić prawidłową ostrość wzroku i właściwy rozwój psychomotoryczny dziecka. Ponadto DHA wpływa również na poprawę samopoczucia psychicznego matki, poprzez obniżenie ryzyka wystąpienia depresji.3,4
- Parchem K, Bartoszek A. Fosfolipidy oraz produkty ich hydrolizy jako żywieniowe czynniki prewencyjne w chorobach cywilizacyjnych, Postepy Hig Med Dosw (online). 2016;70:1343-1361.
- Cole GM, Ma QL, Frautschy SA. Omega-3 fatty acids and dementia. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids. 2009;81(2-3):213-221.
- Karowicz-Bilińska A, Nowak-Markwitz E. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących. Ginekol Pol. 2014 May;85(5):395-9.
- Milman NT. Dietary Iron Intake in Pregnant Women in Europe: A Review of 24 Studies from 14 Countries in the Period 1991-2014. J Nutr Metab. 2020;2020:7102190.
…obniża ryzyko przedwczesnego porodu
Rola kwasów omega-3 w zmniejszeniu ryzyka przedwczesnego porodu wynika najprawdopodobniej z ich właściwości przeciwzapalnych. Od wielu lat obserwuje się relację między ilością konsumowanych ryb, a długością trwania ciąży. Academy of Nutrition and Dietetics rekomenduje aby kobiety spożywające niewielkie ilości ryb suplementowały 500 mg DHA dziennie, co stanowi ekwiwalent 2 porcji dzikiego łososia pacyficznego. Natomiast World Association of Perinatal Medicine rekomenduje suplementację co najmniej 200 mg DHA dziennie u wszystkich kobiet w ciąży.1
Naturalne źródła DHA to ryby, algi oraz owoce morza. Należy jednak mieć na uwadze, że ryby mogą kumulować zanieczyszczenia pochodzące ze środowiska, takie jak rtęć, dioksyny i PCB (polichlorowane bifenyle), a największe stężenia rtęci występują w rybach, które znajdują się na końcu łańcucha pokarmowego, takich jak rekin, miecznik czy tuńczyk. Dlatego dobrą alternatywą jest DHA z alg pochodzących ze zrównoważonych upraw, które jest wolne od metali ciężkich i innych toksycznych zanieczyszczeń.2
- Jackson KH, Harris WS. A Prenatal DHA Test to Help Identify Women at Increased Risk for Early Preterm Birth: A Proposal. Nutrients. 2018 Dec 6;10(12):1933.
- Christina N. Charles, Titus Msagati, Hulda Swai, Musa Chacha Microalgae: An alternative natural source of bioavailable omega-3 DHA for promotion of mental health in East Africa Scientific African 6 (2019) e00187
WITAMINA D
Badania naukowe wskazują, że niedobór witaminy D może odgrywać rolę w występowaniu poronień nawracających, zwłaszcza tych o nieustalonej przyczynie.1 W badaniach wykazano korzystny wpływ witaminy D na przebieg ciąży, jednak tylko wtedy, gdy suplementację rozpoczynano już w początkowym jej okresie (implantacji łożyska).2 Przeprowadzono również badania, w których zaobserwowano zmniejszenie prawdopodobieństwa krwotoków poporodowych wraz ze wzrostem podaży witaminy D.3
Główne źródło witaminy D dla człowieka to synteza przez własną skórę pod wpływem promieni UV. W naszym klimacie jest to możliwe od marca do września i potrzeba do tego co najmniej 30 minut bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne (bez stosowania kosmetyków z filtrami UV). Dane wskazują jednak na znaczny niedobór witaminy D u polskich noworodków niezależnie od pory roku w jakiej się urodziły.4 W badaniach które zostały przeprowadzone do tej pory nie wykazano żadnych negatywnych efektów suplementacji witaminy D w ciąży do dawki nawet 4000 IU/dobę.2
- Brown B, Wright C. Safety and efficacy of supplements in pregnancy. Nutr Rev. 2020 Jan 11:nuz101.
- Hollis BW. Vitamin D status during pregnancy: The importance of getting it right. EBioMedicine. 2019 Jan;39:23-24
- Palacios C, Kostiuk LK, Peña-Rosas JP. Vitamin D supplementation for women during pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Jul 26;7(7):CD008873.
- Czech-Kowalska J, Dobrzanska A, Gruszfeld D, et al. High prevalence of neonatal vitamin D deficiency-rationale for reevalua-tion of vitamin D supplementation during pregnancy. Arch Perinatal Med 2008;14:18–22
KWAS FOLIOWY
Foliany – czyli sole kwasu foliowego – odgrywają ważną rolę w wielu procesach metabolicznych, m.in. w metabolizmie homocysteiny przyczyniając się do obniżenia jej poziomu w organizmie. Zbyt wysoki poziom homocysteiny podczas ciąży może wpływać niekorzystnie zarówno na matkę, jak i na rozwijające się dziecko, przyczyniając się do powstania poważnych wad płodu związanych m.in. z uszkodzeniem cewy nerwowej.1
Dzienne zapotrzebowanie organizmu na foliany wynosi 400 µg/dobę dla populacji ogólnej, a dla kobiet ciężarnych i karmiących wzrasta nawet do 800µg/dobę.1,2
- Czeczot H. Kwas foliowy w fizjologii i patologii [Folic acid in physiology and pathology]. Postepy Hig Med Dosw (Online). 2008 Aug 13;62:405-19.
- European Food Safety Authority. Dietary Reference Values for nutrients Summary report. EFSA Supporting Publications. 2017, 14.12: e15121E.
- Code of Federal Regulations Title 21, Sec. 101.79 Health claims: Folate and neural tube defects. https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/cfrsearch.cfm?fr=101.79
INOZYTOL
Badania wykazały, że suplementacja myo–inozytolu zwiększa szansę zajścia w ciążę u kobiet mających problem ze słabą odpowiedzią jajników na gonadotropinę – może poprawiać jakość zarodków oraz zmniejszać ilość nieodpowiednich oocytów. 1,2 Ponadto w licznych publikacjach wykazano znaczne zwiększenie szans na zajście w ciążę także u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS), u których zastosowano jednoczesną suplementację dwóch izomerycznych form inozytolu: myo-inozytolu i D-chiro-inozytolu w stosunku ilościowym 40:1.3 Szacuje się że od 5% do 10% kobiet może być dotkniętych przez zespół policystycznych jajników (PCOS), który stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń miesiączkowania oraz niepłodności u kobiet.
- The effect of Myo-inositol on fertility rates in poor ovarian responder in women undergoing assisted reproductive technique: a randomized clinical trial Mohammadi et al. Reproductive Biology and Endocrinology, (2021) 19:61
- Inositol supplement improves clinical pregnancy rate in infertile women undergoing ovulation induction for ICSI or IVF-ET, Zheng et al. Medicine (2017) 96:49
- Combining treatment with myo-inositol and D-chiro-inositol (40:1) is effective in restoring ovary function and metabolic balance in PCOS patients, Gynecol Endocrinol, 2017 Jan;33(1):1-9
PABA (kwas para-aminobenzoesowy)
Kwas para-aminobenzoesowy (PABA) to substancja witaminopodobna należąca do aminokwasów, która występuje naturalnie w organizmie. W literaturze można odnaleźć wyniki badań, w których z powodzeniem stosowano PABA u kobiet mających problem z zajściem w ciążę, a jego działanie w zakresie poprawy płodności u kobiet jest związane prawdopodobnie z wpływem na zwiększenie aktywności estrogenu. 1
- Sieve, B.F. (1942). The clinical effects of a new B complex factor, para-aminobenzoic acid, on pigmentation and fertility. South Med Surg. 104:135–139.
Witamina E
Witamina E wykazuje silne właściwości przeciwutleniające – chroni komórki organizmu, DNA, lipidy i białka przed stresem oksydacyjnym. Według dostępnych publikacji naukowych suplementacja witaminy E może zwiększać szanse kobiet na zajście w ciążę, a mechanizm działania witaminy w tym zakresie przypisuje się właśnie jej właściwościom antyoksydacyjnym.1
Cynk
Cynk zaliczany jest do grupy pierwiastków śladowych (mikroelementów), tzn. składników potrzebnych naszemu organizmowi w niewielkich ilościach, jednak jest niezbędny do jego prawidłowego funkcjonowania.
Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowej płodności i funkcji rozrodczych zarówno u mężczyzn – poprzez stymulację spermatogenezy i aktywności plemników)1 jak i u kobiet – poprzez zwiększenie zdolności komórek jajowych do podziału i zapłodnienia. 2,3
- Role of Zinc (Zn) in Human Reproduction: A Journey from Initial Spermatogenesis to Childbirth, Sundaram Vickram et al. Int. J. Mol. Sci. 2021, 22, 2188.
- ZINC: AN ESSENTIAL METAL FOR MAINTENANCE OF FEMALE FERTILITY. C. Chatzicharalampous, R. Jeelani, S. Mikhael, S. Aldhaheri, S. Najeemudin, R. T. Morris, H. M. Abu-Soud
- Preconception zinc deficiency could spell bad news for fertility, Science Daily, April 24, 2018
Witamina B6
Witamina B6 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. – pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, bierze udział w tworzeniu erytrocytów oraz reguluje gospodarkę hormonalną krwi. Ponadto witamina B6 uczestniczy w wielu ważnych procesach metabolicznych, m. in. razem z innymi witaminami z grupy B, takimi jak witamina B12 i kwas foliowy – w metabolizmie homocysteiny, prowadząc do obniżenia zawartości tego niepożądanego składnika we krwi. Utrzymywanie homosycteiny na niskim poziomie jest pożądane w okresie przedkoncepcyjnym oraz w czasie ciąży w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju płodu. 1
Witamina B12
Witamina B12, podobnie jak witamina B6 jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, reguluje gospodarkę hormonalną oraz metabolizm homocysteiny. Witaminy B6 i B12 oraz kwas foliowy wykazują synergiczne działanie w obniżaniu poziomu homocysteiny. 1
Cholina
Cholina występuje naturalnie w tkance nerwowej, gdzie pełni funkcję prekursora dla jednego z najważniejszych neuroprzekaźników w organizmie (acetylocholiny), stanowiąc istotny składnik prawidłowo funkcjonującegoukładu nerwowego. Cholina wchodzi również w skład błon komórkowych, zapewniając ich integralność i efektywne przekazywanie impulsów nerwowych oraz bierze również udział w metabolizmie homocysteiny, przyczyniając się do utrzymania jej prawidłowego poziomu we krwi.1 Utrzymanie prawidłowego poziomu homocysteiny w okresie przedkoncepcyjnym oraz w okresie ciąży jest zalecane przez PTGiP.2
Magnez
Magnez pełni liczne funkcje w organizmie, wśród których jako najważniejsze należy wymienić: utrzymanie równowagi elektrolitowej (jeden z 4 głównych elektrolitów w organizmie), utrzymanie odpowiedniej mineralizacji zębów i kości, utrzymanie prawidłowego metabolizmu energetycznego, a także utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i prawidłowej pracy mięśni – poprzez udział w przewodnictwie nerwowym oraz skurczach mięśni.
Dobowe zapotrzebowanie na magnez wynosi około 300–400 mg, przy czym zwiększa się w czasie wysiłku fizycznego, z powodu silnego stresu, w czasie ciąży i w okresie karmienia.1 Dlatego podczas ciąży i w okresie laktacji wskazane jest dostarczanie organizmowi większej ilości magnezu.
Selen
Selen to pierwiastek zaliczany do mikroelementów, czyli składników potrzebnych organizmowi w niewielkich ilościach, lecz niezbędnych do jego prawidłowego funkcjonowania. Ze względu na właściwości redukujące, selen pełni w organizmie funkcje antyoksydacyjne, zmniejszając ilość wolnych rodników i chroniąc komórki przed uszkodeniem oksydacyjnym. Oprócz tego uczestniczy w metabolizmie hormonów tarczycy – będąc składnikiem dejodynaz, które przekształcają tyroksynę (T4) do trójjodotyroniny (T3), jak również inaktywują hormony tarczycy. Poprzez regulację pracy tarczycy, selen odgrywa zatem istotną w prawidłowym funkcjonowaniu gospodarki hormonalnej całego organizmu. 1
- The Deiodinases Nutritional Biochemistry (Second Edition), (1999) Chapter 10 – INORGANIC NUTRIENTS